5,56mm vs 7,62mm: And the winner is?

To δίλημμα κυριαρχεί. Οι απόψεις διίστανται. Σίγουρα μια και μοναδική λύση δεν υπάρχει. Η διαμάχη για την αποτελεσματικότητα του διαμετρήματος 5,56 χλστ. διαρκεί σχεδόν μισό αιώνα, ξεκινώντας από την στιγμή που ο Αμερικανικός Στρατός το υιοθέτησε στα μέσα της δεκαετίας του ’60, εν μέσω του πολέμου στο Βιετνάμ. Το όπλο το οποίο εισήγαγε το διαμέτρημα 5,56 στο πεδίο της μάχης ήταν το φημισμένο και συνάμα κακόφημο Μ16 του Ευγένιου Στόουνερ, το οποίο εξ αρχής παρουσίασε προβλήματα αξιοπιστίας. Η μάχη για την αντικατάσταση του Μ16 συνεχίζεται μέχρι σήμερα, όπως και η διαμάχη για το διαμέτρημα 5,56. Αιτία είναι ο πόλεμος σε Αφγανιστάν και Ιράκ, που επιβάλει πολλαπλές αποστάσεις εμπλοκής, από τα 18 μέτρα (η μέση απόσταση μάχης σε πόλη) έως τα 400-600 μέτρα, που απαιτούν το ορεινό έδαφος του Αφγανιστάν και οι ερημικές εκτάσεις του Ιράκ.

Γράφει ο Δημήτρης Πατσουλές*

Οι διαμαρτυρίες για την αδυναμία των βολίδων 5,56 χλστ. να εξουδετερώσουν με το πρώτο πλήγμα τον εχθρό σε μάχη εκ του Εγγύς Απόστασης σε Κλειστό Χώρο (CQB) και οι εκκλήσεις, αντίστοιχα, για υιοθέτηση μεγαλύτερου διαμετρήματος έχουν οδηγήσει τον Αμερικανικό Στρατό σε έρευνα για την εξεύρεση της αλήθειας. Μέχρι στιγμής, η αδυναμία της βολίδας 5,56x45 χλστ. σε μεσαία και μεγάλα βεληνεκή είναι αποδεδειγμένη, όπως μαρτυρεί άλλωστε και η αύξηση του βάρους της από 55 grain (M193) σε 62 grain (Μ855/ SS109) και τελικά σε 77 grain (M262), ώστε να είναι πιο αποτελεσματική σε αποστάσεις έως τα 400 μέτρα. Αλλά και πάλι, οι βετεράνοι των πολεμικών επιχειρήσεων επιμένουν ότι η βολίδα δεν μπορεί στα 400 ή και στα 300 μέτρα να διατηρήσει την ακρίβεια και την ισχύ της, ώστε να εξουδετερώσει έναν ανθρώπινο στόχο.

Διαμαρτυρίες, ωστόσο, έχουν διατυπωθεί και για την αποτελεσματικότητα της βολίδας 5,56 σε μικρές αποστάσεις εμπλοκής, στην περιοχή της μάχης που οι Αμερικανοί ονομάζουν Qlose Quartes Battle (CQB) ή Close Quarters Combat (CQC). Οι έρευνες που διεξάγονται ή έχουν διεξαχθεί παλαιότερα είναι αντικρουόμενες, γεγονός που υποκρύπτει και οικονομικά συμφέροντα αλλά και την πολυπλοκότητα του θέματος της βλητικής συμπεριφοράς, καθώς αυτή ενέχει πολλούς σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση και την ενέργεια της βολίδας επί του στόχου.

Τι είναι αποτελεσματικότητα;

Ιδανικά, αποτελεσματική είναι η βολίδα που μπορεί να εξουδετερώσει ακαριαία έναν ανθρώπινο στόχο, ώστε αυτός να πάψει άμεσα να αποτελεί κίνδυνο. Οι φυσικοί μηχανισμοί που προκαλούν ανικανότητα (incapacitation) στο ανθρώπινο σώμα είναι βασικά δύο: η καταστροφή του κεντρικού νευρικού συστήματος και η απώλεια αίματος. Ακαριαίο θάνατο, ωστόσο, προσφέρουν μόνον τα πλήγματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, και συγκεκριμένα στο εγκεφαλικό στέλεχος, το οποίο όμως είναι μικρός και καλά προστατευμένος στόχος. Ακόμα και τα πλήγματα στην καρδιά δεν είναι ακαριαία, καθώς ο εγκέφαλος μπορεί να λειτουργήσει μέχρι και 15 δευτερόλεπτα με το οξυγόνο που διαθέτει και να δώσει εντολή για ενέργειες, όπως το πάτημα της σκανδάλης.

Ως εκ τούτου, η αποτελεσματικότητα μιας βολίδας έχει άμεση σχέση με την τοποθεσία και τον όγκο του τραύματος καθώς και τον βαθμό καταστροφής του ιστού. Ο κυριότερος μηχανισμός τραυματισμού του αντιπάλου είναι η ίδια η πορεία του τραύματος στο σώμα. Η βολίδα καθώς διαπερνά το σώμα κόβει και συνθλίβει ιστό και αγγεία, και θραύει οστά, δημιουργώντας την λεγόμενη μόνιμη κοιλότητα ή σπηλαίωση τραύματος. Οι διαστάσεις της μόνιμης σπηλαίωσης μπορούν να αυξηθούν από τρεις παράγοντες:

1. Την ασταθή εκτροπή (yaw) της βολίδας, ήτοι την γωνία που δημιουργείται μεταξύ του κατά μήκος άξονα της βολίδας και της πορείας της βολίδας στο σώμα. Στην περίπτωση αυτή, η βολίδα προσφέρει μεγάλη επιφάνεια και καταστρέφει μεγαλύτερο όγκο ιστού.
2. Την «επέκταση» (expanding) της βολίδας, ήτοι την αύξηση του διαμετρήματός της χάρις στην παραμόρφωση της. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε επαφή μεγαλύτερης επιφάνειας της βολίδας με τον ιστό και ως εκ τούτου μεγαλύτερη καταστροφή.
3. Την θραύση της βολίδας σε δύο ή περισσότερα τεμάχια, οπότε προκαλούνται παράπλευρες μόνιμες σπηλαιώσεις που αυξάνουν το τραύμα.

Σύμφωνα με τον Δείκτη Σχετικής Ανικανότητας (Relative Incapacitation Index) που δημοσιεύτηκε το 1983, η εξουδετέρωση ενός ανθρώπινου στόχου είναι ανάλογη και της προσωρινής σπηλαίωσης τραύματος. Η σπηλαίωση αυτή δημιουργείται προσωρινά από την ταχύτητα της βολίδας, που απωθεί με δύναμη τον γύρω από το τραύμα ιστό. Αν και η κοιλότητα αυτή αποκαθίσταται, η πίεση που δημιουργείται μπορεί να καταστρέψει μη ελαστικά όργανα, όπως το συκώτι. Γενικά, η μεγαλύτερη ταχύτητα πρόσκρουσης στον στόχο, το μεγαλύτερο διαμέτρημα και το λιγότερο αεροδυναμικό σχήμα της βολίδας συντείνουν σε μεγαλύτερη προσωρινή κοιλότητα.

Η θανατηφόρα δράση της βολίδας 5,56

Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα της βολίδας 5,56, που διαφημίστηκε ως πολύ πιο φονική από εκείνη των 7,62, είναι η ικανότητά της να χάνει γρήγορα την ευστάθεια της μόλις εισχωρήσει σε ανθρώπινο ιστό και να εκτελεί μεγάλη ασταθή εκτροπή ή και να θραύεται σε πολλά τεμάχια. Όπως είδαμε πάρα πάνω, αυτοί είναι δύο από τους παράγοντες που συμβάλουν στην δημιουργία μεγαλύτερης μόνιμης σπηλαίωσης και, συνακόλουθα, στην καλύτερη και ταχύτερη εξουδετέρωση του στόχου. Σύμφωνα με έρευνες που έγιναν από το Κέντρο Ερευνών Οπλισμού, Ανάπτυξης και Μηχανικής του Στρατού των ΗΠΑ (ARDEC) και το Κέντρο Ναυτικού Πολέμου Επιφανείας (NSWC) του Ναυτικού στο Crane, η θανατηφόρα δράση της βολίδας 5,56 βασίζεται στον συνδυασμό μικρού βάρους και πολύ υψηλής ταχύτητας.

Συγκεκριμένα, η συμπεριφορά της βολίδας όσον αφορά την πρόκληση της εκτροπής (yaw) εξαρτάται από την ταχύτητα πρόσκρουσης στον στόχο, την γωνία προσβολής και την πυκνότητα του στόχου. Η ταχύτητα με την οποία η βολίδα πρέπει να φτάσει στον στόχο είναι πάνω από 2.700 πόδια ανά δευτερόλεπτο, ώστε να εκτραπεί και να θρυμματιστεί. Για να εκτελέσει, όμως, μεγάλη εκτροπή και συνακόλουθα μεγάλη μόνιμη και προσωρινή σπηλαίωση, η βολίδα πρέπει να εισέλθει στο σώμα με μεγάλη γωνία προσβολής, δηλαδή όχι τελείως ευθύγραμμα. Οι έρευνες έδειξαν ότι η βολίδα αλλάζει γωνία προσβολής σε τρία στάδια:

1. Το πρώτο στάδιο είναι κοντά στην κάννη, μετά την έξοδο της βολίδας. Τότε η βολίδα περιστρέφεται ταχύτατα και η γωνία προσβολής της αλλάζει επίσης με μεγάλη ταχύτατα και υψηλή συχνότητα και με μεγάλες διαφορές σε μοίρες, σχετικά με την γενική πορεία της βολίδας. Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει στα πρώτα 100 μέτρα, με μέγιστες τιμές εκτροπής μέχρι τα 50 μ.
2. Εν συνεχεία, η εκτροπή μειώνεται σε μια μικρή και σταθερή γωνία, μέχρι τα 250 μέτρα.
3. Από εκεί και μετά, η βολίδα αρχίζει να μειώνει ταχύτητα και να εκτελεί εκτροπή όλο και πιο αργά, σε όλο και πιο σε μεγάλες γωνίες, μέχρι να πέσει στο έδαφος, σε απόσταση 600-800 μέτρων.

Το συμπέρασμα εδώ είναι ότι η βολίδα των 5,56 είναι πιο θανατηφόρα μέχρι τα 50 μέτρα, εφόσον το πιο πιθανό είναι να εισέλθει στο σώμα υπό μεγάλη γωνία προσβολής και φυσικά μεγάλη ταχύτητα. Αυτοί οι παράγοντες, όπως προαναφέρθηκε, δημιουργούν την μεγάλη μόνιμη και προσωρινή σπηλαίωση τραύματος. Οι μελέτες που έγιναν, ωστόσο, προειδοποιούν ότι στην απόδοση της βολίδας 5,56 πρέπει να συνυπολογίζονται και ο παράγοντας της πυκνότητας του στόχου, ήτοι ο ρουχισμός και κάθε άλλο εμπόδιο που μπορεί να παρεμβληθεί στην πορεία της βολίδας, το οποίο θα την αναγκάσει να εκτραπεί συντομότερα και ίσως να θρυμματιστεί προτού εισέλθει στο απαραίτητο βάθος, για να βλάψει ζωτικά όργανα. Επίσης, στην περίπτωση που η βολίδα εισέλθει με ιδανική γωνία προσβολής στον στόχο (90ο), το πιο πιθανό είναι ότι θα προκαλέσει ένα διαμπερές τραύμα με μικρή μόνιμη και προσωρινή σπηλαίωση, λόγω της μεγάλης της ταχύτητας και του μικρού της διαμετρήματος και βάρους.

Συμπερασματικά, η βολίδα 5,56 φαίνεται ότι αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα μετά τα 100 μ. για να εξουδετερώσει αποτελεσματικά έναν στόχο, αλλά μέχρι τα 50 μέτρα, θεωρητικά, είναι λίαν αποτελεσματική, λόγω της αστάθειάς της και της μεγάλης της ταχύτητας.

Η εμπειρία στο πεδίο της μάχης

Τις εργαστηριακές αυτές διαπιστώσεις, ωστόσο, έρχεται να διαψεύσει η εμπειρία από την χρήση της βολίδας 5,56 σε πραγματική μάχη. Τα επιχειρήματα που παραθέτει ο απόστρατος ταγματάρχης των Πεζοναυτών, Άντονι Μίλαβικ, είναι συντριπτικά. Ο Μίλαβικ αρχικά προσβάλει την κύρια αιτία της αυξημένης θανατηφόρας δράσης της βολίδας 5,56 με τις διαπιστώσεις του συνταγματάρχη του Υγειονομικού Σώματος των ΗΠΑ, Δρ. Μάρτιν Φάκλερ, που υπηρέτησε ως χειρούργος στον πόλεμο του Βιετνάμ. Ο Φάκλερ διαπίστωσε τόσο στην πράξη, όσο και σε δοκιμές σε βαλλιστική ζελατίνη, ότι όλες οι μη παραμορφούμενες βολίδες που διαθέτουν πλήρως μεταλλικό χιτώνιο – περιλαμβανομένων των 7,62 και 03.06 –, μετά από την διαδρομή τους μερικά εκατοστά μέσα στο σώμα, εκτρέπονται της πορείας τους, λαμβάνοντας κάθετη θέση ως προς τον άξονα της πορείας τους (180ο), για να εξέλθουν με την βάση τους εμπρός. Η 5,56 εκτρέπεται κατά 90ο και μετά θραύεται σε δύο μέρη. Ωστόσο, η 5,56 δεν εκτρέπεται και δεν θρυμματίζεται πάντα.

Οι παράγοντες που μειώνουν αυτήν την συμπεριφορά είναι:

1. Η βολίδα χτυπά τον στόχο με ταχύτητα λιγότερη των 2.700 π.α.δ. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην απόσταση του στόχου και στο μικρό μήκος της κάννης (αραβίδες Μ4).
2. Η διαφορετική πυκνότητα του στόχου, που μπορεί να αφορά παχύτερο άνθρωπο, ή σημείο εισόδου στο σώμα που προσφέρει μεγαλύτερη αντίσταση. Σε αυτές τις περιπτώσεις η βολίδα 5,56 δεν εκτρέπεται και δεν θραύεται, αλλά προκαλεί μικρές οπές τόσο στην είσοδο, όσο και στην έξοδό της από το σώμα, ήτοι ένα μικρό διαμπερές τραύμα.
3. Στην περίπτωση αυτή, μόνον αν χτυπήσει ζωτικά όργανα (εγκέφαλο ή σπονδυλική στήλη) μπορεί να εξουδετερώσει άμεσα τον στόχο.

Τα «εκρηκτικά» τραύματα

Το 1961, το τυφέκιο Μ16 εισήλθε σε μια φάση αξιολόγησης σε πραγματικές συνθήκες μάχης στο Βιετνάμ στα πλαίσια του προγράμματος “Project AGILE”. Οι αναφορές έκαναν λόγο για «εκρηκτικού τύπου τραύματα», που σκότωναν αμέσως τους Βιετκόνγκ ή τους καθιστούσαν ανίκανους να συνεχίσουν να μάχονται. Μερικές από τις αναφορές είναι οι εξής:

Ιούνιος 1961. Διμοιρία του νοτιοβιετναμέζικου 340ού Λόχου Ranger ήρθε σε επαφή με τρεις Βιετκόνγκ στην ζούγκλα. Από απόσταση 15 μ., ένας Ranger πυροβόλησε με Μ16 έναν Βιετκόνγκ, πλήττοντας τον με ριπή τριών βολίδων. Η μια από αυτές τον πέτυχε στο κεφάλι, το οποίο διαλύθηκε εντελώς. Η άλλη τον πέτυχε στο δεξί βραχίονα, ο οποίος απεκόπη, και η τρίτη στο δεξί πλευρό, προκαλώντας μια οπή διαμέτρου 5 ιντσών (12,5 εκατ.).

9 Ιουνίου 1961. Διμοιρία Ranger του νοτιοβιετναμέζικου 40ού Συντάγματος Πεζικού εκτέλεσε ενέδρα σε λόχο Βιετκόνγκ. Πέντε από αυτούς σκοτώθηκαν με μια μόνον βολίδα 5,56. Ο πρώτος με βολίδα στην πλάτη, που προκάλεσε την «έκρηξη» την θωρακικής κοιλότητας. Ο δεύτερος με βολίδα στο στομάχι, που προκάλεσε την «έκρηξη» της κοιλιακής κοιλότητας. Ο τρίτος με βολίδα στον γλουτό, που κατάστρεψε τον ιστό και στους δύο γλουτούς. Ο τέταρτος με βολίδα που διαπέρασε από αριστερά προς τα δεξιά το στήθος, και κατάστρεψε την θωρακική κοιλότητα. Ο πέμπτος με βολίδα στην φτέρνα, η οποία εισήλθε στο πόδι και το άνοιξε στα δύο μέχρι τον γοφό. Όλοι πέθαναν ακαριαία, εκτός από αυτόν με το τραύμα στον γλουτό, που έζησε για πέντε λεπτά. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, εφόσον επρόκειτο για ενέδρα, οι αποστάσεις εμπλοκής δεν θα ξεπερνούσαν τα 50 μέτρα.

13 Απριλίου 1961. Σε επιδρομή των Special Forces σε χωριό σκοτώθηκαν επτά Βιετκόνγκ, εκ των οποίων δύο εβλήθησαν με Μ16 από απόσταση 50 μέτρων. Ο ένας χτυπήθηκε στο κεφάλι, το οποίο φάνηκε να «εκρήγνυται», ενώ ο άλλος χτυπήθηκε στο στήθος με αποτέλεσμα να προκληθεί μια τεράστια οπή εξόδου στην πλάτη του.

Τις αναφορές αυτές, ωστόσο, ο ταγματάρχης Μίλαβικ θεωρεί υπερβολικές, μέχρι του σημείου της αναξιοπιστίας, και ύποπτες, καθώς μεγάλα οικονομικά συμφέροντα εμπλέκονταν στην επιλογή του Μ16 από τον Αμερικανικό Στρατό. Πραγματικά, το αμερικανικό Υπουργείο Αμύνης ζήτησε να αποδειχθούν τα ευρήματα αυτά και εργαστηριακά. Το Εργαστήριο Βαλλιστικής Τραυμάτων του Στρατού (Army Wound Ballistics Laboratory) στο Έντζγουντ προσπάθησε να αναπαράγει αυτά τα «εκρηκτικά» αποτελέσματα, αλλά οι δοκιμές απέτυχαν. Τον Νοέμβριο του 1962, οι δοκιμές επαναλήφθηκαν από το εργαστήριο που χρησιμοποίησε βολίδες 5,56 με κομμένη αιχμή κατά ¼ και με μια οπή διαμέτρου 3/332 της ίντσας, σε βάθος ¼ της ίντσας εντός του μολύβδινου πυρήνα. Ωστόσο, ακόμη και οι κοίλες (hollow point) αυτές βολίδες απέτυχαν να αναπαράγουν τα εντυπωσιακά αποτελέσματα που περιέγραφαν οι αναφορές για την αποτελεσματικότητα των βολίδων 5,56 στο Βιετνάμ.

Παρόλα αυτά, το Μ16 και το διαμέτρημά του υιοθετήθηκαν από τον Αμερικανικό Στρατό, και τότε άρχισαν να καταφθάνουν αναφορές εκ διαμέτρου αντίθετες από τις αρχικές στο πεδίο της μάχης. Στις 9 Δεκεμβρίου 1965, στην αναφορά για την μάχη της 1ης Μεραρχίας Εναέριου Ιππικού στην Κοιλάδα Ια Τρανγκ, ο διοικητής ενός τάγματος, συνταγματάρχης Χαλ Μουρ, αναφέρει: «Ακόμη και όταν είχαν χτυπηθεί [οι στρατιώτες του εχθρού] πολλές φορές στο στήθος, πολλοί συνέχιζαν να πυροβολούν και να κινούνται αρκετά μέτρα, προτού πέσουν νεκροί». Παρόμοια είναι και η εμπειρία του συνταγματάρχη Τζων Χέϊγουρθ: «Σε μια αψιμαχία, είδα τον διαβιβαστή μου να πυροβολεί τρεις φορές στο στήθος [με Μ16] έναν Βορειοβιετναμέζο που εφορμούσε εναντίον μας. Αυτός συνέχισε να πυροβολεί με το ΑΚ-47 που διέθετε, χωρίς να μειώνει την ταχύτητά του. Στα 30 μέτρα, τον πυροβόλησα με κυνηγετική καραμπίνα. Το πλήγμα τον σήκωσε στον αέρα, και έπεσε κάτω για να μην ξανασηκωθεί ποτέ». Παρόμοιες αναφορές, με στρατιώτες του εχθρού να δέχονται πολλαπλά πλήγματα από βολίδες 5,56 και να συνεχίζουν να μάχονται άρχισαν να καταφθάνουν από όλες τις μονάδες.

Ιράκ 1991 και Σομαλία

Μετά τον πόλεμο του Βιετνάμ, το αμερικανικό Υπουργείο Αμύνης αύξησε το βάρος της βολίδας Μ193 από 55 σε 62 grain, και αντικατέστησε μέρος του μολύβδινου πυρήνα με έναν πυρήνα από βολθράμιο, για να αυξήσει την διατρητικότητά της. Η νέα βολίδα ονομάστηκε Μ855. Η επίσημη αναφορά για την συμπεριφορά της Μ855 λέει ότι αυτή εξακολουθεί να χάνει την ευστάθειά της γρήγορα και να σπάει σε δύο κομμάτια, αφού εισχωρήσει σε βάθος 4 ιντσών σε στόχους μέχρι τα 200 μέτρα.

Και πάλι, όμως, η εμπειρία από τα πεδία μαχών δεν συμφωνούσε με τα επίσημα βαλλιστικά χαρακτηριστικά της Μ855. Μετά τον πρώτο πόλεμο των ΗΠΑ κατά του Ιράκ, το 1991, εμφανίστηκαν οι πρώτες αρνητικές αναφορές. Ο ταγματάρχης των Πεζοναυτών Χάουαρντ Φέλντμεγιερ, που πολέμησε στον Περσικό Κόλπο, ανέφερε ότι «πολλοί Πεζοναύτες του είπαν πως έπρεπε να πυροβολήσουν δύο και τρεις φορές με τα όπλα τους [που χρησιμοποιούσαν βολίδα Μ855 των 62 grain] εναντίον Ιρακινών, για να τους εξουδετερώσουν τελείως και να μην μπορούν να απαντούν στα πυρά τους». Μια άλλη αναφορά είναι ιδιαίτερα εκπληκτική.

Ένας Ιρακινός αξιωματικός βγήκε φλεγόμενος από το κατεστραμμένο όχημά του, και κρατώντας ένα ΑΚ-47 άρχισε να τρέχει κατά των Πεζοναυτών πυροβολώντας από το ισχίο. Δύο Πεζοναύτες τον χτύπησαν με δύο ριπές των τριών βολίδων με τα Μ16Α2 που διέθεταν. Η μια ριπή τον πέτυχε πάνω από την καρδιά και η άλλη στον αφαλό. Ο Ιρακινός συνέχισε να τρέχει εναντίον τους και να πυροβολεί μέχρι που άδειασε ο γεμιστήρας του όπλου του. Όταν έφτασε στους Πεζοναύτες, δύο από αυτούς τον πέταξαν κάτω και τον κύλισαν στο χώμα, για να σβήσουν την φωτιά στο σώμα του. Στην συνέχεια τον πήγαν γρήγορα στο σταθμό Α’ Βοηθειών του τάγματος. Αργότερα, ο χειρούργος τους είπε ότι ο Ιρακινός αξιωματικός τελικά πέθανε από εγκαύματα, αλλά όχι απαραίτητα από τα έξι τραύματα των βολίδων 5,56 στο σώμα του!

Το 1993, στην Σομαλία, μια μεικτή δύναμη από άνδρες της Delta Force και των Ranger αντιμετώπισαν σε μια μάχη θανάτου χιλιάδες αντάρτες στα στενοσόκακα του Μογκαντίσου. Στο βιβλίο “Black Hawk Down”, που ο συγγραφέας-δημοσιογράφος Μάρκ Μπόουντεν έγραψε βάσει συνεντεύξεων με τους πρωταγωνιστές, γίνεται λόγος για την απόδοση των αραβίδων Μ4. Αναφερόμενος ο Μπόουντεν σε έναν από τους άνδρες της Delta Force γράφει:«το όπλο του ήταν το πιο εξελιγμένο τυφέκιο πεζικού στον κόσμο, το ειδικά διασκευασμένο CAR-15, το οποίο έβαλλε το νέο φυσίγγιο των 5,56 με πράσινη αιχμή… Η βολίδα δημιουργούσε μια μικρή, καθαρή οπή, και, εκτός αν τύχαινε να χτυπήσει την καρδιά ή την σπονδυλική στήλη, δεν ήταν αρκετή να σταματήσει έναν άνθρωπο ακαριαία. Ο Χόου αισθανόταν ότι έπρεπε να πυροβολήσει πέντε ή έξι φορές έναν αντάρτη για να προκαλέσει την προσοχή του».

Αφγανιστάν

Η εμπειρία του Μογκαντίσου ήταν προφητική για το τι θα αντιμετώπιζαν οι αμερικανικές δυνάμεις στις απαρχές του 21ο αιώνα. Τον Δεκέμβριο του 2001, οι αμερικανικές Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων εισέβαλαν στο Αφγανιστάν, σε μια τιμωρητική εκστρατεία κατά των Ταλιμπάν και της τρομοκρατικής οργάνωσης Αλ Κάιντα. Η εκστρατεία εξελίχθηκε σε έναν πόλεμο φθοράς που συνεχίζεται μέχρι σήμερα στα βουνά του Αφγανιστάν. Και εδώ η αδυναμία της βολίδας των 5,56 απεδείχθη περίτρανα. Πέραν της αδυναμίας της στα μεγάλα και μεσαία βεληνεκή των γυμνών ορεινών όγκων της χώρας, η βολίδα απεδείχθη και πάλι ανεπαρκής για να σκοτώσει αμέσως τον αντίπαλο σε κοντινή απόσταση. Αυτό στην περίπτωση του Αφγανιστάν είχε τεράστια σημασία, καθώς η εξουδετέρωση των Ταλιμπάν και της Αλ Κάιντα εξελίχθηκε σε μια εκστρατεία νυκτερινών, ως επί το πλείστων, επιδρομών των αμερικανικών και συμμαχικών Ειδικών Δυνάμεων σε χωριά, οικίες και σπήλαια, που κρύβονταν ηγετικές προσωπικότητες των ανταρτών και τρομοκρατών. Οι αποστάσεις εμπλοκής στις περιπτώσεις αυτές κυμαίνονταν σε μερικά μέτρα. Τον Απρίλιο του 2002, το Κέντρο Στρατιώτη του Natick στην επίσημη αναφορά του με τίτλο “Lessons Learned in Afghanistan”, ανέφερε ότι: «Οι στρατιώτες ζητούν ένα όπλο με μεγαλύτερο διαμέτρημα, το οποίο θα μπορεί να ρίχνει κάτω έναν άνδρα με μια βολή».

Η αντίδραση του Αμερικανικού Στρατού ήταν να δώσει οδηγία για διπλό πυροβολισμό στο στήθος του αντιπάλου, ώστε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της βολής. Τον Οκτώβριο του 2002, ωστόσο, ο λοχαγός Φίλιπ Τρέγκλια ανέφερε στο περιοδικό των Πεζοναυτών “Marine Corps Gazette” την εμπειρία του από αυτή την τακτική: «η βολίδα των 5,56 δεν θα ρίξει κάτω έναν άνδρα με δύο βολές στο στήθος». Στην πραγματικότητα οι Πεζοναύτες είχαν «ενισχύσει» την αρχική τακτική, αφού μετά τις δύο βολές στο στήθος, αν ο αντίπαλος δεν έπεφτε, προσπαθούσαν να τον πετύχουν και στο κεφάλι.

Οι αμερικανικές Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων, που διενεργούσαν τον κύριο όγκο των επιδρομών που κατέληγαν σε συμπλοκές CQB, δεν άργησαν να αντιδράσουν. Οι SEAL, που είχαν αναλάβει το θέατρο επιχειρήσεων του Αφγανιστάν από το 2002 και μετά, κατέφυγαν στο παλαιό τυφέκιο Μ14 των 7,62x51 χλστ., το οποίο διαμόρφωσαν σε καραμπίνα για CQB μειώνοντας το μήκος της κάννης και τοποθετώντας ράγες Picatinny για τοποθέτηση συσκευών νυκτερινής όρασης και σκοπευτικών βοηθημάτων. Το όπλο σταδιακά εξελίχθηκε στο Mk14 SOPMOD, με ποικιλία παρελκομένων για μάχη CQB. Τον Μάρτιο του 2003, οι SEAL πρότειναν στην Διοίκηση Ναυτικού Ειδικού Πολέμου (Naval Special Warfare Command/ NSWC) την αναβάθμιση της αραβίδας Μ4 με την υιοθέτηση του διαμετρήματος 6,8 χλστ. Η εισαγωγή της εισήγησης, με τίτλο “Enhancement of NSW Carbine & Rifle Capability” («Αναβάθμιση της Ικανότητας της Αραβίδας και Τυφεκίου Ναυτικού Ειδικού Πολέμου»), έλεγε:

«Πρόσφατες πολεμικές επιχειρήσεις έχουν αποδείξει την ύπαρξη προβλημάτων τερματικής απόδοσης, που γενικά αναφέρονται ως αποτυχίες ταχείας εξουδετέρωσης αντιπάλων, στην διάρκεια μάχης, όταν το φυσίγγιο Μ855 των 62 grain «Πράσινης Αιχμής» Πλήρους Μεταλλικού Περίβληματος (Μ855 62 gr. ‘Green Tip’ FMJ) πυροδοτείται από αραβίδες και τυφέκια των 5,56. Η αποτυχία να εξουδετερωθούν ταχέως οι ένοπλοι αντίπαλοι αυξάνει το ρίσκο τραυματισμού ή θανάτου για τις αμερικανικές δυνάμεις, και θέτει σε κίνδυνο την επιτυχία της αποστολής».

Ιράκ 2003

Εν τω μεταξύ, η εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003 είχε αρχίσει να εξελίσσεται σε έναν αιματηρό ανταρτοπόλεμο πόλεων, όπου οι αποστάσεις εμπλοκής περιορίζονταν σε λίγα μέτρα. Στις 12 Σεπτεμβρίου 2003, μια αιματηρή μάχη εκ του συστάδην ξέσπασε μεταξύ ανδρών του 5ου Συγκροτήματος Ειδικών Δυνάμεων (5th Special Forces Group) και Ιρακινών ανταρτών στην πόλη Ραμάντι. Ένας αντάρτης χτυπήθηκε από αρκετές βολίδες 5,56 των αραβίδων Μ4 των Αμερικανών κομμάντος. Ωστόσο, συνέχισε να πυροβολεί με το ΑΚ-47 που διέθετε, τραυματίζοντας θανάσιμα τον 33χρονο λοχία Κέβιν Μόρχεντ.

Ο ίδιος Ιρακινός, στην συνέχεια, αιφνιδίασε τον υποδεκανέα Ουίλιαμ Μπένετ στην κρυψώνα του και τον σκότωσε ακαριαία με μια ριπή τριών βολίδων, που τον πέτυχαν στο κεφάλι και τον αυχένα. Τότε, ο λοχίας Ρόμπερτ Σπρίνγκερ πέταξε την αραβίδα Μ4 που κρατούσε και τράβηξε ένα πιστόλι των 0.45, σκοτώνοντας τον αντάρτη με μια βολή. Μετά την μάχη, αποκαλύφθηκε ότι ο Ιρακινός είχε τραύματα από επτά βολίδες των 5,56, οι οποίες ήταν της νεότερης έκδοσης Μ262, με βάρος 77 grain, που είχαν χορηγηθεί στις Ειδικές Δυνάμεις για να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα των πυρών τους!

Κατόπιν παρόμοιων εμπειριών στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, ο Αμερικανικός Στρατός αντέδρασε όχι αλλάζοντας το διαμέτρημα των όπλων του, αλλά με ένα τεράστιο πρόγραμμα τοποθέτησης σκοπευτικών βοηθημάτων στα όπλα όλων των στρατιωτών του, ακόμη και αυτών σε μη μάχιμες υπηρεσίες. Αυτά τα βοηθήματα περιλάμβαναν σκοπευτικά ερυθράς κουκίδας, ολογραφικά σκοπευτικά, καταδείκτες λέιζερ και φακούς. Σκοπός ήταν να βελτιωθεί η θανατηφόρα δράση της βολίδας 5,56, μέσω της βελτίωσης της σκοπευτικής δεινότητας των στρατιωτών. Με άλλα λόγια, εφόσον οι αντίπαλοι δεν έπεφταν κάτω με μία βολίδα 5,56, τουλάχιστον να αυξηθεί η πιθανότητα πλήγματος σε καίρια σημεία του σώματος, όπως το κεφάλι.

Η λύση αυτή, παρά την βελτίωση που προσφέρουν τα σκοπευτικά βοηθήματα, για να αποδώσει απαιτεί και εκπαίδευση σε ενστικτώδη σκόπευση, εφόσον μεγάλο μέρος του πολέμου διεξάγεται σε μικρές αποστάσεις CQB. Ως εκ τούτου, ένα τεράστιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα ξεκίνησε, με κινητές ομάδες εκπαιδευτών, που επισκέπτονταν τις αμερικανικές μονάδες στα σημεία που ήταν αναπτυγμένες. Αυτό ανέβασε το πραγματικό κόστος των τυφεκίων και αραβίδων 5,56, αφού για να είναι αποτελεσματικά έπρεπε να δαπανηθούν επιπλέον ποσά από αυτά της αγοράς των όπλων και των πυρομαχικών τους και της αρχικής εκπαίδευσης των στρατιωτών.

''One Shot Kill'': Μύθος ή πραγματικότητα;

Όταν μιλάμε για μια βολή που σκοτώνει ακαριαία τον στόχο (''one shot kill'') εννοούμε ότι ο στόχος θα πάψει αμέσως να αποτελεί απειλή. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να πεθάνει. Την στιγμή της κοντινής αναμέτρησης, η ανικανότητα του στόχου να πιέσει την σκανδάλη ή να σταματήσει να κινείται εναντίον μας (κρατώντας ένα μαχαίρι για παράδειγμα) είναι σπουδαιότερη από τον θάνατό του. Ένας στόχος μπορεί τελικά να πεθάνει από αιμορραγία, αλλά να ζήσει αρκετά δευτερόλεπτα για να μας σκοτώσει. Από την στιγμή που οι στρατοί με φορητά πυροβόλα όπλα ενεπλάκησαν σε μάχη εκ του συστάδην αναζητούν αυτή την «μαγική βολίδα» που θα εξουδετερώσει ακαριαία τον αντίπαλο.

Η αναζήτηση των βολίδων με ''stopping power'' άρχισε την εποχή της αποικιακής εξάπλωσης των δυτικών κρατών, όταν οι στρατοί τους ενεπλάκησαν σε μάχες εκ του συστάδην με ιθαγενείς που έκαναν έφοδο εναντίον τους. Εκεί παρατηρήθηκε ότι οι κοινές βολίδες των ευρωπαϊκών πολέμων σκότωναν μεν τους ιθαγενείς, αλλά αφού αυτοί είχαν ζήσει αρκετά για χτυπήσουν με το κοντάρι, το μαχαίρι ή το ξίφος τους στρατιώτες. Παρά τις συνεχείς επιστημονικές έρευνες, μέχρι σήμερα οι θεωρίες για την βολίδα που θα προσφέρει ''one shot kill'' όχι μόνο ποικίλουν αλλά και είναι εκ διαμέτρου αντίθετες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το φαινόμενο του λεγόμενου «υδροστατικού σοκ», το οποίο συνδέεται άμεσα με το θέμα της βολίδας 5,56, αφού οι οπαδοί της θεωρίας στηρίζουν την αποτελεσματικότητα του φαινομένου στις υψηλής ταχύτητας ελαφρές βολίδες, που ισχυρίζονται ότι προκαλούν τεράστια προσωρινή σπηλαίωση-κοιλότητα, όπως η 5,56.

Απλουστευμένα, ο όρος «υδροστατικό σοκ» περιγράφει απομακρυσμένους τραυματισμούς (remote wounding) και αποτελέσματα ανικανότητας (incapacitation effects), που προκαλούνται επιπροσθέτως των τοπικών βλαβών από την διείσδυση της βολίδας στον στόχο, μέσω ενός υδραυλικού αποτελέσματος στους γεμάτους υγρά ιστούς. Κύριο σημείο του φαινομένου που σχετίζεται με την επιθυμία του ''one shot kill'' είναι ότι προσβάλει εξ αποστάσεως το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, ήτοι τον εγκέφαλο και την σπονδυλική στήλη, ακόμη και αν το τραύμα είναι σε απομεμακρυσμένη περιοχή (Remote Neural Effects).

Η θεωρία της λειτουργίας του υδροστατικού σοκ βασίζεται στα βαλλιστικά κύματα πίεσης (ballistic pressure wave) που προκαλούνται από την διείσδυση των βολίδων υψηλής ταχύτητας. Τα κύματα αυτά, ισχυρίζονται μερικοί επιστήμονες, ταξιδεύουν μέσω μεγάλων αρτηριών της θωρακικής κοιλότητας και φτάνουν στον εγκέφαλο, προκαλώντας βλάβες που καθιστούν ανίκανο σχεδόν αμέσως τον στόχο. Πειράματα που έγιναν σε χοίρους και σκυλιά έδειξαν ότι πλήγματα με βολίδες υψηλής ταχύτητας στα άκρα των ζώων προκάλεσαν βαλλιστικά κύματα πίεσης που έφτασαν στον εγκέφαλο προκαλώντας άπνοια, μειωμένη EEG και βλάβες στον υποθάλαμο και τον ιππόκαμπο. Άλλα πειράματα έδειξαν ότι τα βαλλιστικά κύματα πίεσης μπορούν να προκαλέσουν τραύματα στην σπονδυλική στήλη, καθώς εστιάζονται στο πίσω μέρος του κορμού από το κοίλο σχήμα της θωρακικής κοιλότητας. Το τραύμα που παράγεται μπορεί να είναι ακόμα και θραύση της σπονδυλικής στήλης, με αποτέλεσμα την άμεση παράλυση του στόχου.

Σημαντικός παράγοντας στην πρόκληση βαλλιστικών κυμάτων πίεσης είναι η μεταφορά ενεργείας από την βολίδα στον στόχο. Τα πειράματα έδειξαν ότι μεταφορά ενεργείας άνω των 500 PSI (300 ft . Lbf [410 N.m]) σε διείσδυση βάθους 12'' ιντσών (30 εκατ.) είναι αρκετή για να προκαλέσει όλες τις ανωτέρω βλάβες στο νευρικό σύστημα. Οι περισσότεροι επιστήμονες, ωστόσο, αντικρούουν την θεωρία αυτή, θεωρώντας ότι η πειραματική απόδειξή της δεν είναι έγκυρη και αξιόπιστη. Δέχονται δε, ότι η τεράστια προσωρινή σπηλαίωση προκαλεί απομακρυσμένες βλάβες στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, μόνο αν βρίσκεται ακριβώς δίπλα στην σπονδυλική στήλη. Ένας από τους πολέμιους του υδροστατικού σοκ είναι και ο Δρ. Μάρτιν Φάκλερ, που όπως προαναφέραμε, μελέτησε την απόδοση της βολίδας 5,56 στον πόλεμο του Βιετνάμ.

Γενικά, το θέμα της ''stopping power'' είναι πολύπλοκο και σχετίζεται με πολλούς παράγοντες τόσο της βολίδας όσο και του στόχου. Όσον αφορά την βολίδα, το μέγεθος της μόνιμης και προσωρινής σπηλαίωσης, σύμφωνα με έναν γενικά παραδεκτό κανόνα, σχετίζεται με την διάμετρο, την μάζα, το υλικό, την σχεδίαση και την ταχύτητα της βολίδας. Ως εκ τούτου, η ιδανική βολίδα για ''οne shot kill'' θα έπρεπε να είναι μεγάλου διαμετρήματος και βάρους, και σχεδίασης και ταχύτητας που θα της επέτρεπαν να διεισδύει με μεγάλη ταχύτητα στον στόχο, να τον διαπερνά, να μεταφέρει όλη την ενέργεια σε αυτόν, δημιουργώντας μεγάλη και βαθιά μόνιμη σπηλαίωση και μεγάλης έκτασης προσωρινή σπηλαίωση. Φυσικά όλοι αυτοί οι παράγοντες είναι δύσκολο να συνδυαστούν, ιδιαίτερα σε πολεμικά όπλα, όπου συνυπολογίζονται και πρακτικοί παράγοντες, όπως π.χ. το μέγεθος των όπλων και το βάρος των πυρομαχικών.

Οι κατασκευαστές βολίδων χρησιμοποίησαν διάφορες μεθόδους για να πετύχουν ισορροπημένα αποτελέσματα που εξυπηρετούν στρατιωτικούς σκοπούς. Για παράδειγμα, η 5,56 αντισταθμίζει το μικρό της βάρος με την μεγάλη ταχύτητα και την θραυσματοποίηση, που αυτή συνεπάγεται, για να προκαλέσει μεγάλο τραύμα. Αλλά αυτή η ικανότητα, όπως είδαμε, αμφισβητείται από την εμπειρία στο πεδίο της μάχης.

Οι οπαδοί των μεγάλων διαμετρημάτων προβάλουν προς υποστήριξη της θεωρίας τους ότι στο κυνήγι μεγάλων και επικίνδυνων θηραμάτων χρησιμοποιούνται μεγάλα διαμετρήματα για να σταματηθεί εγκαίρως το ζώο. Γενικά, στο κυνήγι αυτού του είδους απαιτούνται βολίδες διαμετρήματος 11,63 χλστ. ή και μεγαλύτερου. Είναι χαρακτηριστικό, ότι οι αμερικανικές πολιτείες, όπως της Βιρτζίνια, απαγορεύουν το διαμέτρημα των 5,56 για κυνήγι αρκούδας και ελαφιού, καθώς δεν προσφέρει «καθαρό τραύμα», ήτοι θάνατο με μια βολή, ο οποίος θεωρείται απαραίτητος για να μην βασανίζεται το ζώο αλλά και να μην κινδυνεύει ο κυνηγός.

Από την άλλη μεριά, όμως, το FBI και οι αστυνομίες των αμερικανικών πολιτειών προσφέρουν πλήθος παραδειγμάτων, όπου εγκληματίες δέχθηκαν πολλαπλά πλήγματα από βολίδες που θεωρούνται ''man stopper'' και εξακολούθησαν να λειτουργούν. Σε μια περίπτωση ένας εγκληματίας χτυπήθηκε πέντε φορές από βολίδα 0.45 230 grain ''hollow point'' και δεν έπεσε ποτέ στο έδαφος. Σε άλλη περίπτωση έξι βολίδες ''hollow point'' 0.40 χτύπησαν έναν εγκληματία, ο οποίος έπεσε μόνον όταν μια έβδομη βολίδα χτύπησε την σπονδυλική του στήλη. Αν και πρόκειται για βολίδες πιστολιών, τα παραδείγματα δείχνουν ότι το θέμα του ''one shot kill'' είναι πολύπλοκο και πολυσύνθετο.

Από παρατηρήσεις που έχουν γίνει, έχει αποδειχθεί ότι το φαινόμενο της πτώσης ενός ανθρώπου, όταν χτυπιέται από βολίδα, συμβαίνει μόνον στις ταινίες. Όταν συμβαίνει στην πραγματικότητα έχει διαπιστωθεί ότι δεν οφείλεται τόσο στην ζημιά της βολίδας όσο στην ψυχολογική αντίδραση του στόχου! Η πτώση οφείλεται σε λιποθυμία του στόχου, ο οποίος μόλις χτυπήθηκε «αποφάσισε» ότι όλα τελείωσαν. Αντίθετα, άνθρωποι με ισχυρό κίνητρο και θέληση ή υπό καθεστώς υπερέντασης, οργής ή υπερδιέγερσης από ναρκωτικά, μπορούν να υποστούν πολλαπλά τραύματα από βολίδες και να συνεχίσουν να λειτουργούν μέχρις ότου λιποθυμήσουν ή πεθάνουν από αιμορραγία.

Ακόμη και το φαινόμενο της εκτίναξης πίσω (knockback) του στόχου, που δείχνουν οι ταινίες, φαίνεται ότι είναι μύθος. Η ώθηση (momentum) που προκαλεί μια βολίδα 0.45 έχει υπολογιστεί ότι είναι ίση με την πτώση βάρους μισού κιλού από ύψος 4,3 μέτρων. Η κινητική ενέργεια της βολίδας 0.45 είναι σαφώς μεγαλύτερη και ισούται με βάρος 27 κιλών που πέφτει από 4,3 μέτρα. Ωστόσο, οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι μια τέτοια δύναμη δεν μπορεί να εκτινάξει προς τα πίσω έναν άνθρωπο που τρέχει εναντίον μας. Οι στρατιωτικές βολίδες έχουν φυσικά πολύ μεγαλύτερη ενέργεια, αλλά και πάλι θεωρείται σπάνιο να παρατηρηθεί το φαινόμενο της εκτίναξης.

Συμπεράσματα

Από όλες τις αντικρουόμενες απόψεις, θεωρίες και πειράματα, το γενικό συμπέρασμα είναι ότι το θέμα του ''one shot kill'' σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την τοποθεσία του τραύματος (κεφάλι, σπονδυλική στήλη), παρά με την ίδια την βολίδα. Άρα δεν έχει σημασία το διαμέτρημα της βολίδας; Η εμπειρία δείχνει ότι έχει, αλλά όχι μόνο του. Όλοι οι παράγοντες έχουν σημασία στο τελικό αποτέλεσμα και αφορούν την βολίδα, την τοποθεσία του τραύματος και τον ίδιο τον στόχο. Ωστόσο, υπάρχουν παράμετροι που ευνοούν την χρήση του 7,62 σε μάχη CQB. Αρχικά είναι η εμπειρία από το πεδίο της μάχης, που αποτελεί το πιο αξιόπιστο «εργαστήριο δοκιμών». Όπως είδαμε, οι αναφορές στρατιωτών για την αδυναμία του 5,56 και σε αποστάσεις CQB είναι πολλές.

Ο μεγάλος αριθμός τους άλλωστε οδήγησε στην εξέταση του θέματος από την Joint Services Wound Ballistics (JSWB) Integrated Product Team καθώς και στην αναφορά-αίτημα των SEAL για αλλαγή διαμετρήματος και υιοθέτηση του μεγαλύτερου 6,8 χλστ. Δεύτερον, ένα από τα συμπεράσματα των πειραμάτων του Joint Services Wound Ballistics (JSWB) Integrated Product Team ήταν ότι «όλες οι στρατιωτικές και πολιτικές βολίδες 5,56 και μια των 7,62 [Μ80] που αξιολογήθηκαν έχουν την ίδια συμπεριφορά στον στόχο σε απόσταση μέχρι τα 50 μέτρα». Την διαπίστωση αυτή χρησιμοποιούν οι υποστηρικτές του διαμετρήματος 5,56 για να ισχυριστούν ότι δεν υπάρχει λόγος χρησιμοποίησης βολίδας μεγαλύτερου διαμετρήματος, τουλάχιστον σε αποστάσεις CQB.

Το συμπέρασμα αυτό, όμως, είναι στην ουσία διπλό μπούμερανγκ κατά της 5,56. Πρώτον, γιατί σημαίνει ή ότι η 7,62 προκαλεί και αυτή «εκρηκτικού τύπου τραύματα» σε αποστάσεις CQB, ή ότι ο μηχανισμός της ανικανότητας του στόχου είναι το ίδιο αποτελεσματικός, οπότε η 5,56 δεν είναι πιο θανατηφόρα. Δεύτερον, ότι, αφού η 7,62 είναι το ίδιο θανατηφόρα με την 5,56 σε αποστάσεις CQB, αλλά παραμένει θανατηφόρα και σε μεσαίες αποστάσεις (400 μέτρα), είναι κατάλληλη για μάχη σε ΟΛΕΣ τις πρακτικές αποστάσεις εμπλοκής στο σύγχρονο πεδίο μάχης.

Την προτίμηση του 7,62 ως χρηστικότερου διαμετρήματος επιβεβαιώνει πρακτικά η ανάπτυξη από τις αμερικανικές SOF όπλων για CQB σε διαμέτρημα 7,62, όπως το προαναφερθέν Mk14 SOPMOD των SEAL. Συγκεκριμένα, στο Αφγανιστάν, επιπλέον του Mk-14, χρησιμοποιήθηκαν:

• το SR-47 της KAC, ένα τυφέκιο που βασίζεται στο AR-15 αλλά με κάννη για το ρωσικό διαμέτρημα 7,62x39 χλστ., του τυφεκίου AK-47, του οποίου και χρησιμοποιεί τους γεμιστήρες. Το όπλο δεν διαδόθηκε λόγω των πολλών εμπλοκών εξαιτίας του ήδη προβληματικού συστήματος του AR-15 (M16) από την πιο «βρώμικη» πυρίτιδα των ρωσικών φυσιγγίων 7,62.
• το SA-58 OSW, ένα τυφέκιο που βασίζεται στο FN Para των 7,62x51 χλστ., με κάννη 11'' και 13'', ράγες picatinny και γεμιστήρα 30 φυσιγγίων, αποτελώντας μια έκδοση για μάχη CQB.
• το Hk-417, το οποίο είναι η έκδοση σε 7,62x51 χλστ. του Hk-416 των 5,56 (ένα Μ4 με σύστημα λειτουργίας του G-36), το οποίο ανεπτύχθη κατ' απαίτηση της Delta Force. Η τάση για ένα όπλο CQB σε διαμέτρημα 7,62 διατηρήθηκε και μετά την επιλογή του SCAR της FN ως το νέο όπλο της αμερικανικής Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων (SOCOM).

Έτσι, οι αμερικανικές Ειδικές Δυνάμεις θα διαθέτουν και την έκδοση SCAR Mk-17 CQC σε διαμέτρημα 7,62x51, ενώ αναμένεται και έκδοση του όπλου σε 7,62x39. Επομένως, πέραν από κάθε επιστημονική θεωρία ή αποτελέσματα βαλλιστικών δοκιμών, στην πράξη είναι ορατή μια ισχυρή αμφιβολία για την αποτελεσματικότητα του 5,56 σε μάχη εγγύς απόστασης, ενώ διαφαίνεται σαφώς η προτίμηση των κύριων χρηστών όπλων σε κοντινές εμπλοκές μάχης CQB – ήτοι των Ειδικών Δυνάμεων – προς το διαμέτρημα 7,62.

«Η αποτυχία να εξουδετερωθούν ταχέως οι ένοπλοι αντίπαλοι αυξάνει το ρίσκο τραυματισμού ή θανάτου για τις αμερικανικές δυνάμεις, και θέτει σε κίνδυνο την επιτυχία της αποστολής». Από την έκθεση των SEAL που ζητούσαν την υιοθέτηση διαμετρήματος 6,8 το 2002. «Ο Χόου αισθανόταν ότι έπρεπε να πυροβολήσει πέντε ή έξι φορές έναν αντάρτη για να προκαλέσει την προσοχή του». Αναφορά από το βιβλίο ''Blackhawk Down'' για την αραβίδα Μ4 ενός στρατιώτη της Delta Force. «Οι στρατιώτες ζητούν ένα όπλο με μεγαλύτερο διαμέτρημα, το οποίο θα μπορεί να ρίχνει κάτω έναν άνδρα με μια βολή». Απόσπασμα από την έκθεση: “Lessons Learned in Afghanistan”.

Ο Δημήτρης Πατσουλές είναι διαπιστευμένος στρατιωτικός συντάκτης του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και Διευθυντής Σύνταξης του περιοδικού "Καταδρομή & Ασφάλεια" και Αρχισυντάκτης του περιοδικού "Ελληνική Άμυνα & Τεχνολογία". 

http://www.defencenews.gr/index.php/ethiniki-amina/ellinikos-stratos/314-5-56mm-vs-7-62mm-and-the-winner-is